Meyve ve sebzenin % 57.62 artışında dolar nerede?
 |
| Meyve ve sebzeye Yapılan Zammın Nedeni Nedir |
Doların yüzde 83, altının yüzde 65 arttığı bir yılda tüketici enflasyonu yüzde 24 ama taze meyve ve sebzeyi yüzde 57.62 zamla yedik.
Yüzde 6.30 ile son 20 yılın en yüksek Eylül ayı enflasyonunun ardından Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı’nın önümüzdeki hafta açıklanacağını duyurdu.
Böyle bir program Yeni Ekonomi Programı’nda da yer almıştı. Döviz kuru şokunun ardından yüzde 25’ler düzeyine çıkması artık en acil ekonominin sorunun enflasyon olduğunu ortaya koyuyor.
Çünkü enflasyonun içeriği önümüzdeki dönemde de yüksek düzeylerin devam edeceğine işaret ediyor.
-İthal edilen bütün mallar kur artışına paralel zamlandı. Zaten yükselen enflasyonda baş sorumlu da kur artışı. Bu nedenle ithalata konu olan temel mallar grubu artışı son bir yılda yüzde 29.10 arttı. Buna karşılık hizmetler grubu artışı yüzde 13.97 ile henüz sınırlı düzeyde.
-Temel mallar içinde de otomobili de içeren dayanıklı malların artışı yüzde 46.65’i buluyor. Eylülden eylüle son bir yılda dolar artışının yüzde 83’ü bulmasının etkisini burada görüyoruz.
-Doların artışını daha iyi yansıtan ise altın. Dış piyasada artışı yok, hatta yüzde 8.9 gerileme var. Buna karşılık içerideki TL fiyatının yüzde 64.96’yı bulmasının nedeni tamamen kur artışından.
-Yine son bir yılda taze meyve ve sebze grubu fiyat artışı yüzde 57.62’yi buldu. Bu ürünleri ithal etmediğimize göre dolar bunun neresinde? İthal etmiyoruz ancak mazot, gübre, tohum, ilaç gibi girdilerin yüzde 60’ı ithalata ve dolayısıyla dolara bağlı. Bu maliyet artışları üzerine bazı ürünlerde hava koşullarının üretimi azaltmasını ve bazı ürünlerde de bazı aracıların pür spekülatif hareketlerinin etkilerini koyun. Sonuçta tamamı Türkiye’de, tamamı yerli ve milli topraklarda, yine tamamı yerel emekle üretilen taze meyve ve sebzeyi yüzde 57.62’lik fiyat artışıyla yemek zorunda kaldık.
-Bu artış da hem dolarla, hem altınla yarışır düzeyde. Altının artışı aylık ortalama olarak geçen yılın eylülünde 1.316 dolardan bu eylülde 1.199 dolara indi ve yüzde 8.9 geriledi. Ama dolarla ithal edilip TL ile satıldığından dolayı Türkiye’de altın fiyatları son bir yılda yüzde 64.96 arttı.
- Dolar ise geçen yılın eylül ayında ortalama olarak 3.46 TL’den bu yılın eylülünde 6.35 TL’ye yükseldi ve yüzde 83.4 arttı.
Son gelişmelerle birlikte, özellikle de taze meyve ve sebzedeki son bir yıllık fiyat artışının yüzde 57.62 gibi inanılması zor seviyelere çıkmasının ardından Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı'nın çok iyi hazırlanması, titizlikle uygulanması Yeni Ekonomi Programı kadar önemli hale geldi.